Sivil Mimari Bellek Ankara 1930 – 1980 Yapı Envanteri Sergisi

Ankara’da 1930-1980 Yılları Arasında Sivil Mimari Kültür Mirası: Araştırma Belgeleme ve Koruma Ölçütleri Geliştirme Projesi konut özelinde sivil mimarlık yapılarına dikkat çekilmesi, bu yapıların araştırılması, belgelenmesi; öte yandan kültür mirası olma özelliklerinin ortaya konularak bu yapıların korunmasının sağlanması için ölçütler geliştirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Proje, Başkent Üniversitesi bünyesinde yürütülmüş, TÜBİTAK ve Koç Üniversitesi VEKAM tarafından desteklenmiştir.

Proje kapsamında oluşturulan envanter, Ankara’nın Çankaya, Altındağ, Mamak, Keçiören, Yenimahalle ilçelerinde tespit edilen 1930-1980 arasında inşa edilmiş ve proje çerçevesinde belirlenen kriterleri barındıran sivil mimari yapılarına ait belgeleme sürecinde elde edilen bulgulardan derlenen kayıtlardan ve materyallerden oluşmaktadır. Envanter kayıtları Koç Üniversitesi VEKAM tarafından dijital koleksiyon olarak erişime açılmıştır.

Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Nuray BAYRAKTAR’ın öncülüğünde yürütülen proje hakkında detaylı bilgiye ve proje ekibi bilgilerine buradan ulaşabilirsiniz.


Koleksiyondan Örnekler:

Gemi ev (Özkanlar evi)

SMB050

Çankaya İlçesi Aziziye Mahallesi’nde bulunan Gemi Ev; organik formları katı geometrik formlarla birleştiren zengin tasarım dili, açık planlaması ve detayları ile Türkiye’de modern konut yazımında ele alınması gereken önemli yapılardan birisidir. Özkan ailesinin yaptırdığı Gemi Ev, Mimar Danyal Tevfik Çiper tarafından tasarlanmış, yapının mimari projesi 1968 yılında onaylanmıştır. Teras katının genişletilmesi için hazırlanan tadilat projesi ise 1970 yılına tarihlenmektedir. Geniş açıklıkların köşelerde yer alan ters kirişlerle geçildiği, betonarme karkas tekniğinde inşa edilen yapının inşaatı 1968 yılında başlamış ve 1970 yılında tamamlanmıştır.


Alp Doğan Şen Konağı

SMB101

Mamak İlçesi Demirlibahçe Mahallesi’nde yer alan Alp Doğan Şen Konağı, dönemin önde gelen ailelerinin aile apartmanları yaptırdığı bölgede özgün konut yapılarından birisi olarak inşa edilmiştir. Sahibinin ismi ile anılan yapı simgesel bir anlama da sahiptir. Yapılan sözlü görüşmelerde yapının projelerinin 1953 yılına tarihlendiği, ancak kimin tarafından hazırlandığının bilinmediği anlaşılmıştır. Ancak dosya bulgularından yapıyı çok katlı yapıya dönüştüren 1970 yılında onaylanmış bir projenin olduğu anlaşılmaktadır. Alp Doğan Şen Konağı biçimlenme kararları ve plan kurgusu ile dönemin konut yapılarına özgün bir örnek oluşturmaktadır.


Başkent Apartmanı (Kavaklıdere Sineması)

SMB243

Çankaya İlçesi Kavaklıdere Mahallesi Tunalı Hilmi Caddesi üzerinde bulunan Başkent Apartmanı tasarım yaklaşımı ve mimari detayları bakımından önemli, karma kullanımımlı konut yapılarından birisidir. Yapı, Ankara’da kamusal ve sivil bir çok projesi bulunan Yüksek Mimar Nejat Tekelioğlu tarafından 1965 yılında projelendirilmiştir. Yapıya ilişkin 1966 ve 1996 yıllarında tadilat projeleri hazırlanmıştır. Mimari tasarım kararları kadar, yapının Ankara’nın önemli sivil mimarlık örneklerinden biri olmasının bir sebebi de bu sinema salonunun varlığıdır. Önceleri mal sahipleri Selahattin, Abdullah ve Ayhan Nergiz’in soyadlarından hareketle Nergiz Sineması adıyla projelendirilen sinemanın adı daha sonra Kavaklıdere Sineması olarak değiştirilmiştir. Yaklaşık 40 yıl Ankara’nın önemli sinemalarından birisi olan Kavaklıdere Sineması, Başkent Apartmanı’nı değerli kılan önemli bir etmendir.


Kalaba Mebusevleri

SMB117

Ankara dışından gelen milletvekillerin kiralık ev olanağı sağlamak amacıyla gerçekleştirilen Kalaba Mebusevleri, 1952 yılında yapımları tamamlanmış ikili-bitişik nizam 26 yapıdan oluşmaktadır. Mahalle planı Mithat Yenen tarafından gerçekleştirilen yerleşimde konut projeleri Haldun Gülerman ve Yüksek Mimar Safiyeddin Bığ tarafından hazırlanmıştır. Temmuz 2013’te yapılan çalışma sonucunda, Kalaba Evleri’nden geriye iki adet ikili-bitişik nizam, üç adet de tek (ikizi yıkılmış) olmak üzere toplam beş adet yapı kaldığı ve bu yapıların yoğunluklu olarak Sanatoryum Caddesi’nin batısında konumlandığı tespit edilmiştir. Bitişik olanlar özgünlüklerini büyük ölçüde korurken, ikizi yıkılıp yerine apartman inşa edilen tek yapılarda değişim gözlemlenmiştir