Bu dijital sergi, Koç Üniversitesi kütüphanelerinde yer alan nadir kitapların önemli bir bölümünü oluşturan seyahatnamelerden ve Ankara Fotoğraf Kartpostal ve Gravür Koleksiyonunda yer alan gravürlerden seçilerek oluşturulmuştur. Pandemi sonrası eşsiz seyahatnamelerimizi keşfetmek için sizleri Koç Üniversitesi Kütüphanelerine bekliyoruz.
Kanuni Sultan Süleyman döneminde Avusturya elçiliği yapan aynı zamanda da şifalı bitki uzmanı Flemenk Ogier Ghiselin de Busbecq, yaptığı gözlemler ve seyahatleriyle İstanbul başta olmak üzere 16. yy Osmanlısının tanınmasını sağlamıştır [1].
*************************************
18.yy’ın başında Fransız Doğa Bilimci Joseph Pitton de Tournefort botanik araştırmalar yapmak üzere doğuya gönderilir. Tournefort’a seyahati sırasında Alman botanikçi Andreas Gundelsheimer ve sanatçı Claude Aubriet’de eşlik eder [2].
*************************************
Tournefort Ankara seyahati sırasında birçok önemli şeyden bahseder. Ankara keçisi, Julien Sütunu, Augustos Tapınağı…vb
*************************************
*************************************
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Avrupa’dan farklı farklı alanlardan birçok kişi Türkiye’ye yani doğu’ya seyahat etmiş. Askerler, yazarlar, ekonomistler, doktorlar, doğa bilimciler, sanatçılar…vb. Birçok ülkeden farklı amaçlarla Türkiye gelmişler. Gezdikleri, gördükleri, buldukları, çizdikleri her şeyi yazarak farklı bir dünyaya kapı açmışlar.
Amerikalı eğitmen Will S. Monroe 1800lerin sonunda kaleme aldığı gezi ve araştırma yazısında, İstanbul’da günlük yaşamı ve Osmanlı İmparatorluğu’ndaki etnik unsurları ele almıştır [3].
*************************************
“1880-1892 yılları arasında Düyûn-ı Umumiye İdaresi Genel Sekreteri olan Vital Cuinet, bu görevi esnasında Anadolu’yu gezerek Osmanlı Devleti’nin sosyo-ekonomik, demografik ve idarî yapısını incelemiştir. Gezileri sonucunda deneyimlerini kaleme almıştır” [4]. Vital Cuinet aynı zamanda Fransız coğrafyacı ve oryantalisttir [5].
*************************************
İstanbul’daki Bizans sanat ve mimarisi üzerine çalışmalar yapan İsviçreli ilim adamı, ressam Ernest Mamboury İstanbul’u anlatan ilk rehberini 1925’de kaleme almıştır [6].
*************************************
1) Busbecq Mektupları, https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_Mektuplar%C4%B1
2) Tournefort, https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Pitton_de_Tournefort
3) Will, S. Monroe, Artam Müzayede, https://artam.com/muzayede/343-nadir-kitap-muzayedesi/monroe-will-seymour-turkey-and-the-turks-an-account-of-the-lands-the-peoples-and-the-institutions-of-the-ottoman-empire
4) Atam, Ş. (2020). Vital Cuinet’e Göre XIX. Yüzyıl Sonlarında Balıkesir’in İdari, Demografik ve Sosyo-Ekonomik Yapısı, Manisa Celal Bayar Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 369-392.
5) Vital Cuinet, https://en.wikipedia.org/wiki/Vital_Cuinet
6) Ernest Mamboury, https://islamansiklopedisi.org.tr/mamboury-ernest