AKMED koleksiyonunda bulunan stereoskopik cam dialar, yaklaşık 1895 – 1910 yılları arasında Batı Anadolu’yu ziyaret eden savanlar tarafından çekilen arkeolojik alanların fotoğraflarını içermektedir.
Koleksiyon cam üzerine albümin olup her görüntünün ayrı ayrı negatif ve pozitifleri bulunmaktadır. 2008 yılında Paris’te özel bir koleksiyonerden satın alınan bu koleksiyon döneminin tarihi, mimarisi ve yaşam biçimi ile ilgili kesitler sunmaktadır.
Stereoskop hakkında:
1850’li yıllarda başlayan pozitif-negatif cam stereolara stereoskop adı verilen özel aletler ile bakılmaktaydı. Bu fotoğraflar çift mercekli kameralarla çekilmiş olup stereoskopa yerleştirilerek bakıldığında üç boyutlu bir görüntü sunmaktadır. Bu sistemi keşfeden İngiliz Charles Wheatsone geliştiren ise David Brewster’dir. 1860’lı yıllarda steograflara ilgi öylesine artmıştı ki London Sterereoscopic Company 300.000 stereograf satarak rekor kırmıştır.
İstanbul ve Anadolu’nun ilk stereograf çekimleri 1859 yılında Claude-Marie Ferrier tarafından cam üzeri albümin kullanılarak üretilmiştir. 1880’li yıllarda kamera satışları artmış ve amatör fotoğrafçılar da stereo çekmeye başlamışlardır. Bu çekimler 1920’li yıllara kadar sürmüştür.
1896 ile 1912 yılları arasında Fransız Bilimler Dergisi, Alimler Seyahati (Croisières des Savants) adı ile gemilerle arkeolojik geziler düzenlemiştir. Bu turlara Charles Diehl, Gustave Fougères gibi tanınmış arkeologlar konferansçı olarak katılmışlar ve gruplar kazı başkanları tarafından karşılanmışlardır. Fransa’nın Toulon kentinden başlayan turlar ile İtalya ve Yunanistan’ın ardından Türkiye’ye ulaşılıyor ve Didim, Milet, Hierapolis ve Aphrodisias gibi antik kentler geziliyordu. Grupların varlıklı ve kültür seviyesi yüksek arkeolojiyi seven insanlardan oluştuğu bilinmektedir.