Το 2018 το Koç University– Stavros Niarchos Foundation Center for Late Antique and Byzantine Studies (GABAM) και ο Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής ξεκίνησαν ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα, που επικεντρώνεται στα Βυζαντινά Μουσικά Όργανα, υπό την επιστημονική επίβλεψη του Καθ. Νίκου Μαλιάρα.

Κατά τη διάρκεια του ερευνητικού προγράμματος, ο Δρ. Αντώνιος Μποτονάκης εξέτασε αρχικά ένα μεγάλο αριθμό απεικονίσεων, σε τέχνεργα όπως επιτραπέζια σκεύη, κιβωτίδια, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, φορητές εικόνες κ.α. Τα αντικείμενα αυτά χρονολογούνται μεταξύ του 2^ου και του 16^ου αιώνα, και προέρχονται από τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης του προγράμματος, μελετήθηκαν και εξετάστηκαν οι μικρογραφίες των βυζαντινών χειρογράφων. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τα 369 χειρόγραφα που βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Φανάρι και τα 19 χειρόγραφα της Βιβλιοθήκης του Μουσείου Τοπ Καπί. Η έρευνα κατέγραψε πάνω από 400 απεικονίσεις μουσικών οργάνων, που φυλάσσονται σε 136 διαφορετικά ιδρύματα, όπως Μουσεία, Εκκλησίες, Βιβλιοθήκες, Μονές και Ερευνητικά Κέντρα, σε 27 χώρες παγκοσμίως.

Το ερευνητικό πρόγραμμα Βυζαντινά Μουσικά Όργανα αποτελεί την πρώτη επιστημονική μελέτη που συγκεντρώνει μια πληθώρα απεικονίσεων οργάνων βασισμένη σε πρωτότυπο αρχειακό υλικό. Προκειμένου να εμπλουτιστεί η ποικιλία των οργάνων που εντοπίστηκαν κατά τη Βυζαντινή περίοδο, ορισμένες απεικονίσεις, που παρουσίαζαν συναφές μεταξύ τους περιεχόμενο, παραλήφθηκαν από τη βάση δεδομένων. Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός της αναζήτησης μουσικών οργάνων βάσει τύπου, η βάση δεδομένων για να διευκολύνει τους ερευνητές εμπεριέχει συμπληρωματικά φίλτρα επιλογής, όπως για τη χώρα προέλευσης, την ιστορική περίοδο, και για τον τύπο του τέχνεργου.

Στη συγκέντρωση του υλικού της παρούσας έρευνας συνεισέφεραν ενεργά πάνω από 23 Βιβλιοθήκες, Μουσεία και ιδιωτικά Ιδρύματα, επιτρέποντας την πρόσβαση στην απαραίτητη τεκμηρίωση, και παρέχοντας φωτογραφικές αναπαραγωγές από τις συλλογές τους.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Διευθυντής Ερευνητικού Προγράμματος

Engin Akyürek

Επιστημονικός Υπεύθυνος

Νίκος Μαλιάρας

Επιστημονικός Ερευνητής

Αντώνιος Μποτονάκης

Συντονισμός Έργου

Barış Altan, Αλέξανδρος Χαρκιολάκης

Υποστήριξη Ψηφιακής Συλλογής

Senem Acar, Mustafa Ergül, Sina Mater, Γιώργος Μπουμπούς, Βέρα Κριέζη

Συντάκτης Περιεχομένου – Μεταφράσεις στην Τουρκική γλώσσα

Merve Özkılıç

Φορέας Υλοποίησης

Koç University – Stavros Niarchos Foundation Center for Late Antique and Byzantine Studies (GABAM)

Ειδικές ευχαριστίες

Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να ευχαριστήσουμε τόσο τους Διευθυντές όσο και τους φωτογράφους διαφόρων Ινστιτούτων, που παρείχαν την άδεια της έκθεσης του υλικού τους στο διαδίκτυο και ειδικότερα:

• Τον Διευθυντή της Αμβροσιανής Βιβλιοθήκης στο Μιλάνο Δρ. Federico Gallo
• Την Διευθύντρια της Λαυρεντιανής Βιβλιοθήκης στη Φλωρεντία Δρ. Anna Rita Fantoni
• Την Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια του Κρατικού μουσείου Hermitage στην Αγία Πετρούπολη Δρ. Svetlana Adaxina
• Την Διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου της Αθήνας Κα. Αικατερίνη Δελλαπόρτα
• Τον Αναπληρωτή Διευθυντή του Ινστιτούτου Βυζαντινών Σπουδών της Βενετίας Κο. Αθανάσιο Θεοφιλογιαννάκο
• Την Διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης Δρ. Απαθονίκη Τσιπιλάκου
• Τον Διευθυντή της Εθνικής Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας Δρ. Stefano Campagnolo
• Τον Διευθυντή της Εθνικής Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης του Τορίνο Δρ. Gulielmo Bartoletti
• Τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Μουσείου Μπενάκη της Αθήνας Κο. Χάρη Σιαμπάνη
• Τον Βιβλιοφύλακα των Πατριαρχείων Πανοσιολ. Αρχιμ. κ. Αγαθάγγελο Σίσκο και τον γραμματέα της βιβλιοθήκης του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως Νικόλαο Σενκοποπόφκσυ

Διδάσκων το αντικείμενο της Μουσικής Εκπαίδευσης και Τεχνολογίας στο Τμήμα Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου.

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1976. Αποφοίτησε από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2000 και παρουσίασε το 2013 τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Ο Ιωάννης Πλουσιαδηνός και η ψαλτική κατάσταση κατά την εποχή του (1450 – 1500). Είναι κάτοχος του πτυχίου Αρμονίας, Αντίστιξης, Φυγής και διπλωματούχος Βυζαντινής μουσικής (Εθνικό Ωδείο Αθηνών, 1995 – 2000). Σπούδασε σύνθεση Jazz και Μουσική Παραγωγή (Berklee College of Music, 2014-2016), είναι πιστοποιημένος εκπαιδευτής της Microsoft και αναγνωρισμένος ως Steinberg Cubase από το Ινστιτούτο SAE και τη Steinberg Media Technologies. Έχει επιμεληθεί και εκδώσει τρείς ψηφιακούς δίσκους (2005, 2008 και 2012), σε συνεργασία με το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής και Πολυμέσων του Ανώτατου Τεχνολογικού Ιδρύματος Κρήτης και την Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες εκδόσεις, όπου ασχολήθηκε με την ψηφιοποίηση παραδοσιακών κρητικών μουσικών έργων και την παράθεση μουσικολογικών σχολίων. Έχει λάβει μέρος σε Συνέδρια και έχει δημοσιεύσει ποικίλα άρθρα. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντοπίζονται στο πεδίο της θεωρίας Δυτικής και Ανατολικής μουσικής σημειογραφίας, την εξέλιξη των μουσικών οργάνων, τη μουσική ανάλυση και τις εφαρμογές της Πληροφορικής στην Εκπαίδευση.