Erişim Kısıtlaması

Bu koleksiyon araştırmaya açıktır.

Telif Hakkı Uyarısı

Koleksiyonlarımızdan çıkan materyaller, Türk hukukuna uygun olarak araştırma, öğretim ve özel çalışmalarda kullanılabilir. Kullanıcı, çoğaltılan materyallerin telif hakkı ve yayın haklarının ihlali dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, malzemelerin herhangi bir kullanımı için tam sorumluluk almalıdır. Akademik araştırma için veya başka türlü kullanılan materyaller kaynak ile birlikte tam olarak belirtilmelidir. Koç Üniversitesi, sadece eğitim ve araştırma amacıyla web sitesindeki dijital materyallere erişim sağlamaktadır. Bu malzemelerin, ticari veya bilimsel çoğaltma, yeniden dağıtma, yayınlama veya iletme dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, yazılı izin alınmaksızın başka şekilde kullanılması kesinlikle yasaktır.

Özgün materyaller, telif hakkı kısıtlamalarına sahip, şu anda kamu malı olmayan yayınlanmış çalışmalar haricinde dijitalleştirilmiştir ve çevrimiçi hale getirilmiştir. Bazı materyaller yalnızca Koç Üniversitesi kampüsü sınırları içerisinde bulunmaktadır ve bazıları çevrimiçi olarak temin edilememektedir. Bu materyaller, uluslararası ve yerel telif hakkı yasalarına tabi olmak üzere, telif hakkı şartlarının sona ermesiyle çevrimiçi olarak halka açıklanabilir. Söz konusu eserler hakkındaki tanımlayıcı envanter bilgileri, çevrimiçi erişimin kısıtlı olduğu yerler dahil, tüm öğeler için mevcuttur.

Tercih Edilen Atıf

[Öğenin tanımı], İclal Danişmend Yazışmaları & İsmail Hami Danişmend Aile Mektupları Koleksiyonu, IHMK.ms.1, Suna Kıraç Kütüphanesi Arşivi, Koç Üniversitesi.

Edinme Bilgisi

Koleksiyon, Müjde Gümüşoğlu ve Metin Tekin tarafından 2017’de Koç Üniversitesi’ne bağışlanmıştır.

Tasnif Bilgisi

Üniversite Arşiv Personeli tarafından tasnif edilmiştir.

Türk tarihçi ve Türk Dili araştırmacısı İsmail Hami Danişmend dört ciltlik “İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi” külliyatı başta olmak üzere otuzu aşkın önemli esere imza atmış, millî mücadele kahramanlarımız arasında yerini almış, üniversitelerde dersler vermiş çok güçlü bir tarihçi, edebiyatçı ve fikir adamıdır. Arapça, Farsça ve Fransızca’yı çok iyi bilen, ayrıca Almanca, Latince ve Sumerce’yi de okuyup anlayabilen İsmail Hami Danişmend 1899’da Merzifon’da doğan İsmail Hami, Dânişmendoğulları Beyliği’nin kurucusu Melik Dânişmend Gazi soyundan gelmektedir. Babası Cebel-i Garbî mutasarrıfı Emîr Mehmed Kâmil Bey, annesi Melek Hanım’dır. Özel bir eğitim görüp Şam İdâdîsi’nden mezun olduktan sonra İstanbul’a giderek Mekteb-i Mülkiyye’ye girdi; Temmuz 1912’de buradaki öğrenimini tamamladı. Aynı yılın eylül ayında Hariciye Nezâreti’nde kâtip olarak göreve başladı. Fakat mizacı memuriyetle bağdaşmadığı için bu görevden ayrıldı. Aralık 1912’de Maliye Mekteb-i Âlîsi’nde Yakınçağ tarihi hocalığına tayin edildi. 14 Aralık 1913 tarihinde Dârülfünun Edebiyat Şubesi dinler tarihi müderris muavinliğine, üç ay sonra da Mekteb-i Mülkiyye siyasî ve medenî tarih muallim muavinliğine getirildi. 30 Kasım 1914’te Bağdat Mekteb-i Hukuk müdürlüğüne nakledildi ve I. Dünya Savaşı’nda Bağdat’ın elden çıkmasına kadar burada kaldı.

Savaştan sonra İstanbul’a dönen İsmail Hami’ye Damad Ferid Paşa hükümeti herhangi bir görev vermedi. Bu sırada Mustafa Kemal tarafından çıkarılan Minber gazetesinde yazılar yazmaktaydı. Minber’in kapanmasından sonra kendi imkânlarıyla Memleket gazetesini çıkarmaya başladı. 10 Şubat-14 Ağustos 1335 (1919) tarihleri arasında günlük olarak yayımlanan gazetenin başyazarlığını ve mesul müdürlüğünü yaptı. Tam bağımsızlığı savunan ve milliyetçiliği teşvik eden ateşli yazılarıyla Mütareke’nin karanlık günlerinde İstanbul’da bir ümit ışığı oldu. Mütareke aleyhindeki yazılarından dolayı İtilâf devletlerinin baskısıyla gazete hükümet tarafından Temmuz 1919’da kapatılınca yayımını gizli olarak Ağustos’a kadar sürdürdü. Bilhassa milliyetçi gençler eliyle gizli olarak dağıtılan gazetenin son baskısı âdeta bir millî beyannâme niteliğindeydi. Bu sebeple hükümet yine İtilâf devletlerinin baskısıyla İsmail Hami’yi tutuklamak üzere harekete geçti. Bunun üzerine İsmail Hami Anadolu’ya geçerek 4 Eylül 1919’da toplanan Sivas Kongresi’ne İstanbul delegesi olarak katıldı. Kongrenin divan kâtipliğine seçildi; kongre süresince genel sekreterlik ve istihbarat şubesi şefliği görevlerini de yürüttü. Aynı zamanda Sivas’ta çıkarılmaya başlanan İrâde-i Milliye gazetesinin ilk başyazarlığını üstlendi.

Millî Mücadele’nin kazanılmasından sonra resmî görev almayan İsmail Hami Bey tarih araştırmalarına yöneldi. Aynı zamanda çeşitli dergi ve gazetelerde yazılar yazdı. Türk ve İslâm tarihini Türkçü bir ana fikre bağlı olarak inceledi. Özellikle 1 Nisan 1939’da yayına başlayan aylık Türklük Mecmuasının başmuharriri olarak yazdığı çeşitli makaleler, tarih ve edebiyat açısından büyük önem taşımaktadır. Arapça, Farsça ve Fransızca’yı çok iyi bilen, ayrıca Almanca, Latince ve Sumerce’yi de okuyup anlayabilen İsmail Hami Danişmend 12 Nisan 1967’de vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.

Bu koleksiyonda mektupları ve belgeleri yer alan İsmail Hami Danişmend’in eşi İclâl Hanım da kendisi gibi bir tarihçi idi. İclal Hanım’ın çoğunluğu 1930’lu, 1940’lı ve 1950’li yıllardaki yazışmaları resmi tarihin kuru anlatımından çok özellikle de kişisel mektuplar sayesinde o günün sosyo-ekonomik ve politik şartların sıradan insanların yaşantısındaki etkilerini detaylarıyla anlamak mümkün. Mektuplar, İclal Hanım öğrencilik yıllarındaki Türkiye’den, mesleğini icra etmek adına Tarih öğretmenliği için atandığı zamandaki dönemin Türkiye’sini anlamamızı sağlar.

Tarih.

Mektuplar.

Osmanlıca.

Türkçe.

Türkiye.

Danişmend, İsmail Hami, 1889-1967.

Adalet, Bahriye

Akay, Emel Vassaf

Aksel, M.

Altan, Dürdane

Arapzade Sait

Araz, Mualla

Asal, Zeki

Atik, Dürdane

Aybar, Raif

Babila, Hüseyin Bedrettin

Baran, Cemil

Baykurt, Şerif

Boranpay, Turgut

Demir, Halit

Erduran, M.

Erel, Salih

Erginarkan, Şükriye

Ersoy, Memduh

Erutku, Metin

Gökmen, Behçet

Gönenç, Yaşar

Göze, Ergun

Gümel, Abdullah

Güner, İmren

Güngör, Özdemir

Günsel, Şükriye

Günüç, Nazif

Gürol, H.

Handan

Hilmi

Kadan, Nimet

Kalabay, A.

Kalabay, Leman

Karpat, Emire

Koçoğlu, Muhlis

Mualla

Necmiye

Nevrolcu, Cemal

Onur, H.

Ömer, Taciser

Öngör, Turgut Hamdi

Ören, Ramazan

Özden, ?

Özen, Vahit

Özer, S.

Par, Galip

Par, İclal

Par, Nigar

Pekin, R.

Sahavet

Sağanak, Hadi

Sarı, Suna

Sözen, Gökçen

Tükel Sabahat

Tükel, Remzi

Tükel, Tuncer

Tükel, Yücel

Tümer, Kemal

Türkiye Cumhuriyeti Dahiliye Vekaleti

Ulutaş, S.

Ülgen, A. Cevat

Ünsal, Şadiye

Yetişen, S.

Yolal, Şaziye

Kutu 1

Yazışma: no. 1-102, tarihler 1938-1945

Mektuplar: Hadi Sağanak ve İclal Par mektupları

Kutu 2

Kişisel yazışma & resmi ve finansal belgeler: no. 103-206, tarihler 1938-1945

Mektuplar: Hadi Sağanak, Kemal Tümer, Raif Aybar ve İclal Par mektupları

Resmi belgeler: Türkiye Cumhuriyeti Dahiliye Vekaleti ve Arapzade Sait

Kutu 3

Yazışma, mektuplar ve hukuki belgeler: no. 207-321, tarihler 1908-1969

Mektuplar: İclal Par, Hüseyin Bedrettin Babila, Bahriye Adalı, Halit Demir ve diğerleri

Hukuki belgeler: noter tebliğleri, dava kayıtları, dilekçeler ve İsmail Hami Danişmend’in vasiyetine dair diğer hukuki belgeler

Kutu 4

Kişisel yazışma: no. 322-408, tarihler 1931-1952

Mektuplar ve kartpostallar: Galip Par, İmren Güner, Bahriye Adalı, Nimet Kadan, Nazif Günüç, Şükriye Günsel, Suna Sarı ve diğerleri

Kutu 5

Kişisel yazışma: no. 409-500, tarihler 1937-1951

Mektuplar ve kartpostallar: Galip Par, Nigar Par, Şükriye Günsel, Tuncer Tükel ve diğerleri

Kutu 6

Kişisel yazışma: no. 501-612, tarihler 1936-1951

Mektuplar: İclal Par, Hadi Sağanak, Vahit Özen, Galip Par ve diğerleri

Kutu 7

Kişisel yazışma, belgeler ve telgraflar: no. 613-715, tarihler 1895-1999

Mektuplar: Galip Par, İclal Par, Hüseyin Bedrettin Babila, Hadi Sağanak, Emine Karpat ve diğerleri

Kutu 8

Kişisel yazışma ve diğer belgeler: no. 716-794, tarihler 1919-1952

Mektuplar: Galip Par, İclal Par, Hadi Sağanak, Leman Kalabay ve diğerleri